Restrukturyzacja banku nie wyklucza zawieszenia spłaty rat kredytu

Chodzi o wstrzymanie spłaty rat na rzecz banku w upadłości. Domagali się tego kredytobiorcy, którzy w 2007 r. zaciągnęli w Getin Noble Bank (GNB) kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego. W postępowaniu głównym kredytobiorcy domagali się stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunków w umowie kredytu oraz jej unieważnienia. Gdy w 2022 r. rozpoczęła się przymusowa restrukturyzacja banku, wnieśli m.in. o wstrzymanie obowiązku spłat rat kredytu na czas trwania ich postępowania sądowego.

Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (BFG) nakazuje jednak umorzenie postępowania zabezpieczającego wobec banku, który podlega restrukturyzacji, a wszczęcie nowego jest niedopuszczalne.

Sąd Okręgowy w Warszawie zapytał TSUE, czy brak możliwości uwzględnienia wniosku konsumenta jest zgodny z prawem UE. Chodzi o zgodność prawa polskiego z zapisami dwóch unijnych dyrektyw: o działaniach naprawczych i restrukturyzacji oraz o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich.

W odpowiedzi na pytanie polskiego sądu TSUE orzekł, że prawo UE sprzeciwia się oddaleniu wniosku o zabezpieczenie złożonego przez kredytobiorcę w opisanej sprawie.

Trybunał w Luksemburgu przypomniał, że celem dyrektywy o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony praw konsumenta oraz zapobieganie stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach. Dodał, że na państwach członkowskich spoczywa obowiązek zapewnienia skuteczności unijnego prawa. W rozstrzyganej sprawie taka skuteczność może oznaczać właśnie zastosowanie zabezpieczenia chroniącego konsumenta przed płaceniem kwot wyższych niż te, których GNB będzie mógł dochodzić od kredytobiorcy, jeśli zapadnie wyrok o unieważnieniu umowy kredytowej.

TSUE podkreślił, że ochrona konsumenta zgodnie z przepisami dyrektywy nie ma negatywnego wpływu na proces restrukturyzacji.

W czwartkowym komunikacie TSUE przypomniał, że to warszawski sąd podnosił, iż postanowienia umowy kredytu, który zaciągnęli powodowie w GNB, można uznać za nieuczciwe, oraz że umowa ta może nie obowiązywać po stwierdzeniu nieważności tych warunków. Sąd Okręgowy w Warszawie uważał więc, że wniosek o zastosowanie środków tymczasowych powinien zostać uwzględniony, ale nie pozwala na to ustawa o BFG, która uniemożliwia zabezpieczenie wobec majątku podmiotu w restrukturyzacji.

Czwartkowa decyzja TSUE oznacza więc, że zapisy polskiej ustawy są niezgodne z unijnymi przepisami.

Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)

mce/ akl/ amac/